Młodzieżowy Dom Kultury Fort 49 „Krzesławice” w Krakowie

Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych (ICOMOS) stanowi eksperckie zaplecze UNESCO. W zeszłym roku członkowie komisji architektury militarnej polskiego komitetu ICOMOS zjechali do Krakowa, by przyjrzeć się z bliska trwającej od połowy lat 90. XX wieku odnowie poaustriackiej Twierdzy Kraków – wyróżniającego się w skali europejskiej zespołu kilkudziesięciu fortów i innych dzieł obronnych. Eksperci ocenili prowadzone prace remontowo-adaptacyjne przez pryzmat kryteriów takich jak zwiększenie potencjału użytkowego, uczytelnienie pierwotnych form architektonicznych, bezpieczeństwo użytkowania, wpisanie dzisiejszych funkcji w charakter miejsca. W powstałym po wizycie w Krakowie raporcie komisja ICOMOS stwierdziła, że za ogólnokrajowy wzorzec dla innych działań tego typu uznać można rewaloryzację fortu 49 „Krzesławice”. Przemawia za tym połączenie działań konserwatorskich z nadaniem fortowi nowych funkcji, udostępnieniem fortu dla zwiedzających i jego wykorzystaniem do celów edukacyjnych (fort jest siedzibą młodzieżowego domu kultury).

Od 1995 roku SKOZK wspiera rewaloryzację fortu, począwszy od remontu budynku koszarowego, a następnie zespołu przedbramia. Dokonano także niwelacji i odwodnienia dziedzińca. W 2011 roku rozpoczęto trwające do dziś prace ziemne i konserwatorskie związane z odsłanianiem zasypanych w latach 70. XX wieku kaponier, rzędu schronów alarmowych i remontem schronu głównego.

W 2013 roku SKOZK utworzył dla obiektów dawnej Twierdzy Kraków preferencyjną ścieżkę finansowania prac remontowych i konserwatorskich. Jednym z podstawowych warunków uzyskania wsparcia Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa jest zapewnienie przez potencjalnego beneficjenta danym obiektom współczesnej, trwałej funkcji. Dotychczas ze wsparcia finansowego SKOZK skorzystali użytkownicy 15 fortów Twierdzy Kraków.